Kuczek Jan kpt. (1895-1920)

Kapitan Jan Kuczek urodził się 16 czerwca 1895 r. w Ołpinach (pow. Jasło), zm. 1 czerwca 1920 r. w Nowosiółkach (rejon Kahorlik, obwód kijowski). 

Był synem Józefa Kuczka i Marii Słaby. Ojciec Józef był organistą. Ojciec zmarł w sierpniu 1920 roku w Leżajsku. Matka Maria z d. Słaby zmarła na tyfus w lipcu 1920 roku.

Jan Kuczek miał troje rodzeństwa. Siostra Aniela ur. 1899 w Ołpinach pow. Jasło, siostra Helena została ochrzczona w Krasnem, brat Michał ur. 1912.

Z zawodu był nauczycielem, jako absolwent seminarium nauczycielskiego w Rzeszowie. Rodzina mieszkała na ul. Wałowej w Leżajsku. Był członkiem XXVII Polskiej Drużyny Strzeleckiej w Leżajsku. 15 sierpnia 1914 r. z drugim oddziałem leżajskich strzelców pod komendą Michała Szeligi, jako drużyniak przybył do Krakowa. Przydzielony został do 2 kompanii III baonu 1 pułku piechoty Legionów. Mianowany starszym żołnierzem 20 grudnia 1914 r. W okresie od 20 lutego do 20 maja 1915 r. choruje na tyfus. Po wyjściu ze szpitala zostaje przydzielony do 2 kompanii VI baonu, w której służy do jej rozdzielenia w październiku 1915 r. Następnie w 1 kompanii VI baonu do czasu powtórnego sformowania 2. kompanii VI baonu w sierpniu 1916 r. i pozostaje w niej do kryzysu przysięgowego w lipcu 1917 r. W tym czasie awansowany do stopnia sekcyjnego 16 września 1916 r. Po zwolnieniu z Legionów Polskich zostaje wcielony 19 września 1917 r. do 20 pułku piechoty armii austro – węgierskiej. 21 marca 1918 r. przeniesiony do 46 pułku piechoty baon „A”.
Od 15 czerwca 1918 r. do 2 listopada 1918 r. służy w 90 pułku piechoty, awansując 20 lipca 1918 r. na stopień plutonowego. 15 listopada 1918 r. wraca
z Ukrainy do kadry pułku w Jarosławiu. 27 grudnia 1918 r. wstępuje ochotniczo do 5 pułku piechoty Legionów w Radymnie, w którym zostaje sierżantem
20 stycznia 1919 r. zaś 1 marca tego roku uzyskuje awans na podporucznika.
Po sformowaniu 1 pułku piechoty Legionów 20 marca 1919 r. zostaje przydzielony do jego 10 kompanii. Kończy szkołę oficerską w Zambrowie. Jako dowódca plutonu bierze udział we wszystkich walkach 1 pułku piechoty Legionów. 20 kwietnia 1919 r. walczy we Wilnie. 

Stefan Pomarański: 

(…) „ z drugiej strony oddział podporucznika Kuczka zajął ulice Dąbrowskiego
i Orzeszkowej… około godziny 16 podporucznik Kuczek wzmocniony plutonem sierżanta Jabłońskiego z kompanji odwodowej, rozpoczął natarcie na plac Łukiski, zajmując ulicę Portową”. 

W trakcie wyprawy kijowskiej podczas natarcia na Kahorlik 1 czerwca 1920 r. Adam Borkiewicz: 

(…) „pod wsią Nowosiółki szpica 10 kompanii natknęła się na słabą czatę rosyjską z jednym karabinem maszynowym. Dowódca straży przedniej ppor Kuczek Jan uderzył bez chwili wahania na placówkę nieprzyjacielską i zmusił ją do odwrotu, sam jednak poległ od pierwszych strzałów wroga (…). 

3 maja 1920 r. został pochowany w Kijowie. 

Pośmiertnie awansowany na stopień kapitana. Odznaczenia: odznaka I Brygady „Za wierną służbę”, brązowy Medal Waleczności (Austro – Węgry), Krzyż Walecznych i pośmiertnie Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari V kl, nr 8001. 

W Leżajsku jedna z ulic została nazwana jego imieniem. Ul. Kpt. Kuczka łączy ul. Jarosławską z ul. Lipy w kierunku mostu na Sanie w Rzuchowie.
                            

            Opracował: Roman Federkiewicz - Muzeum Ziemi Leżajskiej 

Źródła: 

Kopie dostępne w Muzeum Ziemi Leżajskiej

Karta Ewidencyjna Jana Kuczka z 1 pułku piechoty Legionów

Metryka śmierci i pogrzebu - Urząd Duszpasterski 1 Dywizji Legionów

Odpis poświadczenia służby wystawiony na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie

Wniosek o nadanie śp. Janowi Kuczkowi „Krzyża Zasługi” - Komisja Odznaczeń Polskich Drużyn Strzeleckich

Adam Borkiewicz, Dzieje 1 Pułku Piechoty Legionów, Warszawa 1929. s.. 541

Zbigniew Moszumański, XXVII Polska Drużyna Strzelecka w Leżajsku. [w:] Almanach Leżajski, (zeszyt 10/2014). Leżajsk 2014

Stefan Pomarański, Zarys historii wojennej 1 pułku piechoty Legionów. Warszawa 1931. s. 36

https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/31559/edition/48817?language=pl

Leżajskie Spotkanie z Historią PDDM - konsultacje - 25.11.2015 r.

Zawilski Leopold (1884-1945)

Leopold Zawilski urodził się 14 listopada 1884 roku w Leżajsku w rodzinie Franciszka Zawilskiego i Rozalii z Gielecińskich.

Leopold Zawilski przed II wojną prowadził kancelarię adwokacką w Gdyni. 

W Księdze adresowej miasta Gdynii w okresie II wojny światowej figuruje dr Leopold Zawilski, adwokat zam. ul Starowiejska 52, Tel. 13-40. (str 16/505).
Ukończył szkołę wojskową, studia prawnicze zakończone doktoratem. 
Ożenił się z Józefą Zawilską c. Jana Kantego Zawilskiego i Febroneli Szelewicz. Zarówno Leopold, jak i żona Maria Zawilska byli wnukami Piotra Zawilskiego i Marii Dudzińskiej.
Leopold Zawilski mieszkał w Borynii na Śląsku (pod Dąbrową Górniczą), tam urodził się syn Sławomir (17.11.1917 - 25.07.1980 Gdynia, Cmentarz Witomiński).
Leopold przeniósł się z rodziną na Wybrzeże. Kupił majątek Smażyno (kaszubska wieś w powiecie wejherowskim). Po II wojnie światowej pałac należał do PGR, od lat 80. mieści Ośrodek Terapii Uzależnień.

Leopold i Józefa Zawilscy mieli dzieci:

• Danuta (28.11.1909, Leżajsk - 27.01.1984)- Chrzestni: Władysław Szczęk, Aniela Urbańska. Przed wojną pracowała u brata Leopolda w kancelarii i doglądała po przedwczesnej śmierci matki majątku w Smażynie (Smażyno). W 1939 roku razem ze Sławkiem i Miłosławą została wysiedlona z Gdyni. Po powrocie po wojnie jeszcze w maju 1945 zaczęła pracować w Urzędzie Morskim w Gdyni, gdzie doczekała emerytury. Za mąż nie wyszła.
• Dobrochna (22.12.1912, Leżajsk - 22.11.1993) - mąż I voto (1930r) - Władysław Polański, II voto Stefan Żychoń. Dobrochna w 1930 roku wyszła za mąż za Władysława Polańskiego i do wojny mieszkała w jego majątku Rudniki nad Dniestrem. W czasie okupacji przebywała w Krakowie. W 1945 roku po rozwodzie z Władysławem wyszła drugi raz za mąż za Stefana Żychonia (architekta) i do śmierci mieszkała z nim w Zakopanem (skąd on pochodził). Dzieci nie miała.
• Zbigniew (1914-1914)
• Miłosława zginęła tragicznie (1916-6.07.1945). Miłosława - przed wojną uczennica, w czasie wojny razem z siostrą Danutą przebywała w Krakowie, po wojnie razem z Danutą i Sławomirem przyjechała do Gdyni. W lipcu 1945 r popłynęła holownikiem na Hel na grób narzeczonego, który zginął w obronie Helu w 1939 r. W drodze powrotnej, już niedaleko Gdyni holownik wpadł na minę i większość pasażerów, w tym i ona zginęli. Miała pecha, bo świetnie pływała i podobno przed wojna pływała wpław (oczywiście w asekuracji łódki) z Gdyni do Helu. Zapewne wybuch ją ogłuszył i zanim się ocknęła to zdążyła się utopić.
• Sławomir (1917-1945) - żona Marianna Ordyczyńska. Sławomir uczył się u Pijarów w Krakowie otrzymując świadectwo dojrzałości. Studia ukończył w Poznaniu.

Żona Józefa Zawilska ur. się w 1885 roku w Leżajsku, zmarła 16 lipca 1933 roku w wieku 48 lat w Krakowie. Pochowana jest na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, kwatera GA.

W okresie okupacji niemieckiej Leopold wrócił do Leżajska, angażując się w konspiracyjną działalność AK.

Od 1 sierpnia 1944 do 13 lutego 1945 roku pełnił funkcję burmistrza w Leżajsku. Wg protokołu Okręgowej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Rzeszowie wiadomo, że dr Leopold Zawilski został aresztowany przez funkcjonariuszy WUBP (Wojew. Urząd Bezpieczeństwa Publicznego - Rzeszów, ul. Jagiellońska) z Rzeszowa w dniu 25 lutego 1945 roku. Razem z nim w tym dniu aresztowano sędziego Tadeusza Tołłoczkę (prezes Sądu Grodzkiego w Leżajsku), sekretarza Urzędu Miejskiego Aleksandra Schmidta oraz Romana Wiącka pracownika posterunku MO w Leżajsku, działacza PPR, sympatyzującego z AK. Wszyscy zostali wywiezieni do Rzeszowa i aresztowani na Zamku. Aleksander Schmidt i Roman Wiącek zostali po kilku dniach zwolnieni, natomiast burmistrz Leopold Zawilski i sędzia Tadeusz Tołłoczko uznani za kapitalistów i wrogów ludu bez wyroku i bez procesu zostali najprawdopodobniej wywiezieni do lasu w Turzy i tam zamordowani.

Decyzją Rady Miasta jedną z najstarszych leżajskich ulic - ul. 1 Maja nazwano ulicą Burmistrzów Jana i Leopolda Zawilskich. Kiedyś należała do Przedmieścia Jarosławskiego. W różnych okresach historycznych, nazwa ulicy wielokrotnie się zmieniała. Dawniej ulica Ruska, od 1937 r Bronisława Pierackiego, T. Szewczenki, 1 Maja.

Kim byli dla siebie Jan i Leopold Zawilscy, jakie pokrewieństwo ich łączy? Warto o tym napisać, bo ludzie nie wiedzą i często kojarzą ich jako braci.
Jan Kanty i Leopold mieli wspólnych przodków: Piotra Zawilskiego i Marię z Dudzińskich, z tym, że Jan Kanty był ich synem, zaś Leopold s. Franciszka i Rozalii Gielecińskiej był ich wnukiem. Jednocześnie Jan Kanty był stryjem dla Leopolda Zawilskiego. Żona Leopolda Zawilskiego - Maria Zawilska była też wnuczką Piotra Zawilskiego i Marii Dudzińskiej.

***

Maria Zawilska, żona burmistrza Leżajska Leopolda Zawilskiego zmarła 16 lipca 1933 roku w wieku 48 lat w Krakowie. Pochowana jest na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, kwatera GA.

  

zobacz też:

Ulica Burmistrzów Jana i Leopolda Zawilskich
Maryla Zawilska z Ordyczyńskich
Akcja przeciw donosicielom. Dionizy Garbacz - Sztafeta