Sylwetki Leżajszczan: Zawilski Leopold (1884-1945)

czwartek, 12 maja 2016

Zawilski Leopold (1884-1945)

Leopold Zawilski urodził się 14 listopada 1884 roku w Leżajsku w rodzinie Franciszka Zawilskiego i Rozalii z Gielecińskich.

Leopold Zawilski przed II wojną prowadził kancelarię adwokacką w Gdyni.

W Księdze adresowej miasta Gdynii w okresie II wojny światowej figuruje dr Leopold Zawilski, adwokat zam. ul Starowiejska 52, Tel. 13-40. (str 16/505).
Ukończył szkołę wojskową, studia prawnicze zakończone doktoratem.
Ożenił się z Józefą Zawilską c. Jana Kantego Zawilskiego i Febroneli Szelewicz. Zarówno Leopold, jak i żona Maria Zawilska byli wnukami Piotra Zawilskiego i Marii Dudzińskiej.
Leopold Zawilski mieszkał w Borynii na Śląsku (pod Dąbrową Górniczą), tam urodził się syn Sławomir (17.11.1917 - 25.07.1980 Gdynia, Cmentarz Witomiński).
Leopold przeniósł się z rodziną na Wybrzeże. Kupił majątek Smażyno (kaszubska wieś w powiecie wejherowskim). Po II wojnie światowej pałac należał do PGR, od lat 80. mieści Ośrodek Terapii Uzależnień.

Leopold i Józefa Zawilscy mieli dzieci:

Danuta (28.11.1909, Leżajsk - 27.01.1984)- Chrzestni: Władysław Szczęk, Aniela Urbańska. Przed wojną pracowała u brata Leopolda w kancelarii i doglądała po przedwczesnej śmierci matki majątku w Smażynie (Smażyno). W 1939 roku razem ze Sławkiem i Miłosławą została wysiedlona z Gdyni. Po powrocie po wojnie jeszcze w maju 1945 zaczęła pracować w Urzędzie Morskim w Gdyni, gdzie doczekała emerytury. Za mąż nie wyszła.
Dobrochna (22.12.1912, Leżajsk - 22.11.1993) - mąż I voto (1930r) - Władysław Polański, II voto Stefan Żychoń. Dobrochna w 1930 roku wyszła za mąż za Władysława Polańskiego i do wojny mieszkała w jego majątku Rudniki nad Dniestrem. W czasie okupacji przebywała w Krakowie. W 1945 roku po rozwodzie z Władysławem wyszła drugi raz za mąż za Stefana Żychonia (architekta) i do śmierci mieszkała z nim w Zakopanem (skąd on pochodził). Dzieci nie miała.
Zbigniew (1914-1914)
Miłosława zginęła tragicznie (1916-6.07.1945). Miłosława - przed wojną uczennica, w czasie wojny razem z siostrą Danutą przebywała w Krakowie, po wojnie razem z Danutą i Sławomirem przyjechała do Gdyni. W lipcu 1945 r popłynęła holownikiem na Hel na grób narzeczonego, który zginął w obronie Helu w 1939 r. W drodze powrotnej, już niedaleko Gdyni holownik wpadł na minę i większość pasażerów, w tym i ona zginęli. Miała pecha, bo świetnie pływała i podobno przed wojna pływała wpław (oczywiście w asekuracji łódki) z Gdyni do Helu. Zapewne wybuch ją ogłuszył i zanim się ocknęła to zdążyła się utopić.
Sławomir (1917-1945) - żona Marianna Ordyczyńska. Sławomir uczył się u Pijarów w Krakowie otrzymując świadectwo dojrzałości. Studia ukończył w Poznaniu.

Żona Józefa Zawilska ur. się w 1885 roku w Leżajsku, zmarła 16 lipca 1933 roku w wieku 48 lat w Krakowie. Pochowana jest na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, kwatera GA.

W okresie okupacji niemieckiej Leopold wrócił do Leżajska, angażując się w konspiracyjną działalność AK.

Od 1 sierpnia 1944 do 13 lutego 1945 roku pełnił funkcję burmistrza w Leżajsku. Wg protokołu Okręgowej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Rzeszowie wiadomo, że dr Leopold Zawilski został aresztowany przez funkcjonariuszy WUBP (Wojew. Urząd Bezpieczeństwa Publicznego - Rzeszów, ul. Jagiellońska) z Rzeszowa w dniu 25 lutego 1945 roku. Razem z nim w tym dniu aresztowano sędziego Tadeusza Tołłoczkę (prezes Sądu Grodzkiego w Leżajsku), sekretarza Urzędu Miejskiego Aleksandra Schmidta oraz Romana Wiącka pracownika posterunku MO w Leżajsku, działacza PPR, sympatyzującego z AK. Wszyscy zostali wywiezieni do Rzeszowa i aresztowani na Zamku. Aleksander Schmidt i Roman Wiącek zostali po kilku dniach zwolnieni, natomiast burmistrz Leopold Zawilski i sędzia Tadeusz Tołłoczko uznani za kapitalistów i wrogów ludu bez wyroku i bez procesu zostali najprawdopodobniej wywiezieni do lasu w Turzy i tam zamordowani.

Decyzją Rady Miasta jedną z najstarszych leżajskich ulic - ul. 1 Maja nazwano ulicą Burmistrzów Jana i Leopolda Zawilskich. Kiedyś należała do Przedmieścia Jarosławskiego. W różnych okresach historycznych, nazwa ulicy wielokrotnie się zmieniała. Dawniej ulica Ruska, od 1937 r Bronisława Pierackiego, T. Szewczenki, 1 Maja.

Kim byli dla siebie Jan i Leopold Zawilscy, jakie pokrewieństwo ich łączy? Warto o tym napisać, bo ludzie nie wiedzą i często kojarzą ich jako braci.
Jan Kanty i Leopold mieli wspólnych przodków: Piotra Zawilskiego i Marię z Dudzińskich, z tym, że Jan Kanty był ich synem, zaś Leopold s. Franciszka i Rozalii Gielecińskiej był ich wnukiem. Jednocześnie Jan Kanty był stryjem dla Leopolda Zawilskiego. Żona Leopolda Zawilskiego - Maria Zawilska była też wnuczką Piotra Zawilskiego i Marii Dudzińskiej.

***

Maria Zawilska, żona burmistrza Leżajska Leopolda Zawilskiego zmarła 16 lipca 1933 roku w wieku 48 lat w Krakowie. Pochowana jest na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, kwatera GA.