Syn Leona i Anieli z Jarosiewiczów. Ukończył studia na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Przed I wojną światową pracował jako nauczyciel szkoły podstawowej w Szyszkowie, Potoku i Lipinach, a następnie jako kierownik szkoły w Biłgoraju. Za działalność konspiracyjną w Komendzie Powiatowej ZWZ w Biłgoraju, jako oficer broni - ppor. rez., w czerwcu 1940 roku został aresztowany w ramach przeprowadzonej przez Gestapo akcji o kryptonimie 'Ausserordentliche Befriedungsaktion' (AB). Początkowo osadzony w Rotundzie zamojskiej, skąd wraz z 560 aresztowanymi osobami przewieziony został na Zamek lubelski. Wszystkich, z wyjątkiem zwolnionego ks. Czesława Koziołkiewicza, wywieziono do obozów koncentracyjnych w Dachau i Oranienburgu. Gehennę obozów przeżyli jedynie: Michał Fus, Edward Janiuk, Stanisław Kiełbasa-Karbonowski, Antoni Łagowski, Franciszek Mroczek, Stanisław Ordyczyński i Edward Pająk. Pozostali ponieśli śmierć. Przez długie lata do przejścia na emeryturę był dyrektorem LO w Zamościu.
(…) Biłgoraj odgrywał wielką rolę w walce niepodległościowej i narodowowyzwoleńczej okresu okupacji. Znaczenie miasta w polskim ruchu oporu uwarunkowane było jego strategicznym położeniem między Puszczą Solską i lasami' janowskimi, w których w latach 1943-1944 działały liczne oddziały partyzanckie polskie i radzieckie, tocząc ciężkie i krwawe walki z okupantem. Na tym terenie została zapoczątkowana akcja wysiedleńczo-pacyfikacyjna, której ofiarą padły tysiące mieszkańców Zamojszczyzny. Jednym z naczelnych zadań działającego tu ruchu oporu była więc obrona miejscowej ludności przed zbrodniczymi poczynaniami okupanta.
W Biłgoraju znajdowały się ośrodki dyspozycyjne polskiego ruchu oporu o zasięgu powiatowym i ponadpowiatowym oraz silna miejska organizacja niepodległościowa.
W listopadzie-grudniu 1939 r. utworzona została w mieście Komenda Powiatowa (obwodowa) SZP, która następnie kierowała działalnością konspiracyjną jako Komenda Powiatowa ZWZ l do końca kwietnia 1941 r. miała swoją siedzibę w Biłgoraju. W skład jej weszli: dowódca powiatu - por. rez. Wacław Spalony ps. Słoma, jego zastępca (do stycznia 1940 r.) - Eugeniusz Goliński, zastępca i oficer wywiadu - ppor. rez. Antoni Radzik ps. Dolina, oficer organizacyjny - ppor. rez. Roman Wahl, oficer łączności - ppor. rez. Paweł Buczek, oficer ds. młodzieży - Edward Janiuk, oficer ds. kontaktów - Antoni Łagowski, oficer broni - ppor. rez. Stanisław Ordyczyński, kwatermistrz - Wacław Matraś i oficer propagandy - Walerian Klaudel.
Akcja o kryptonimie "Ausserordentliche Befriedungsaktion" (AB)
W Biłgoraju znajdowały się ośrodki dyspozycyjne polskiego ruchu oporu o zasięgu powiatowym i ponadpowiatowym oraz silna miejska organizacja niepodległościowa.
W listopadzie-grudniu 1939 r. utworzona została w mieście Komenda Powiatowa (obwodowa) SZP, która następnie kierowała działalnością konspiracyjną jako Komenda Powiatowa ZWZ l do końca kwietnia 1941 r. miała swoją siedzibę w Biłgoraju. W skład jej weszli: dowódca powiatu - por. rez. Wacław Spalony ps. Słoma, jego zastępca (do stycznia 1940 r.) - Eugeniusz Goliński, zastępca i oficer wywiadu - ppor. rez. Antoni Radzik ps. Dolina, oficer organizacyjny - ppor. rez. Roman Wahl, oficer łączności - ppor. rez. Paweł Buczek, oficer ds. młodzieży - Edward Janiuk, oficer ds. kontaktów - Antoni Łagowski, oficer broni - ppor. rez. Stanisław Ordyczyński, kwatermistrz - Wacław Matraś i oficer propagandy - Walerian Klaudel.
W Biłgoraju akcję AB zrealizowano w czerwcu 1940 r. Gestapo aresztowało wówczas m.in.: ks. Józefa Chmielewskiego, Jana Dziducha, Michała Fusa, dr Leopolda Góranowskiego, Edwarda Janiuka, Stanisława Kiełbasę-Karbonow-skiego, Ferdynanda Kondysara, ks. Czesława Koziołkiewicza, Kazimierza Kryńskiego, Tadeusza Liska, Antoniego Łagowskiego, Wacława Matrasia, Franciszka Mroczka, Stanisława Ordyczyńskiego, Edwarda Pająka, ks. Jana Samoleja, Mariana Spisackiego, Szczepana Sprysaka i Józefa Wróbla. Początkowo osadzono ich w Rotundzie zamojskiej, skąd wraz z 560 osobami aresztowanymi w ramach akcji AB na Zamojszczyźnie przewiezieni zostali na Zamek lubelski. W dniu 28 maja 1941 r. -wszystkich, z wyjątkiem zwolnionego ks. Czesława Koziołkiewicza, wywieziono do obozów koncentracyjnych w Dachau i Oranienburgu. Gehennę obozów przeżyli jedynie: Michał Fus, Edward Janiuk, Stanisław Kiełbasa-Karbonowski, Antoni Łagowski, Franciszek Mroczek, Stanisław Ordyczyński i Edward Pająk. Pozostali ponieśli śmierć.
Niemieckie władze okupacyjne zdawały sobie sprawę z rosnącego ustawicznie w siła polskiego ruchu oporu. Toteż dążyły do jego rozbicia i zniszczenia. Pierwszy cios zadało gestapo w czerwcu 1940 r. w czasie realizacji akcji AB. Aresztowano wówczas członków ZWZ: Leopolda Góranowskiego, Edwarda Janiuka, Kazimierza Kryńskiego, Tadeusza Liska, Antoniego Łagowskiego, Wacława Matrasia, Stanisława Ordyczyńskiego i Mariana Spisackiego, których - jak już wspomniano - zesłano do obozów koncentracyjnych.
Następne uderzenie gestapo w biłgorajską organizację niepodległościową nastąpiło w dniach od 13 do 30 marca 1941 r. Tym razem aresztowano m.in. Józefa Bielakowskiego, Antoniego Borytę, Bohdana Hussara, Anielę Lefanowicz, Wiktora Ma-łysę, Mariana Nowaka, Tomasza Różyckiego, Mariana Skowieżaka, Wacława Spalonego ps. Słoma, Romana Wahia, Mariana Wróblewskiego, i zesłano do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu.
W następnych miesiącach 1941 r. dokonano dalszych aresztowań członków ZWZ: w lipcu zatrzymano m.in. Mieczysława Kucharskiego i Józefa Piekarczyka, we wrześniu Wacława Hulaka i Stanisława Wojciechowskiego, a w październiku Zbigniewa Krzywdzińskiego. Oni również ponieśli śmierć w obozie zagłady w Oświęcimiu.
Linki:
Marianna Ordyczyńska (1914-2016)
Ordyczyński Wincenty (1907-1991)
Ordyczyński Mikołaj Jan
Ordyczyński Marian
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz