Ur. się 15 marca 1947 roku w Ulanowie koło Stalowej Woli, jako syn Aleksandra i Stefanii z d. Krupa. Zmarł 18 września 2020 w Górze Holly w stanie New Jersey.
Zarówno Rodzice Aleksander i Stefania, jak i jego szwagier Michał Krupa ps. 'Wierzba', ps. 'Pułkownik' z Kuryłówki walczyli w AK w Oddziałach Wołyniaka. Rodzina od wielu pokoleń wychowywana była w ogromnym poczuciu patriotyzmu. Starszy brat dziadka Stanisław Pityński wstąpił do Armii Błękitnej we Francji, jako jeniec austriacki. Kuzyn Marcin Pityński wstąpił na ochotnika do Armii Błękitnej w Bostonie, w wieku 17 lat.
Andrzej Pityński szkołę średnią ukończył w Ulanowie, studiował rzeźbę na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie u profesorów Mariana Koniecznego i Jerzego Bandury.
Jako student stworzył popiersie Ignacego Paderewskiego ustawione przed Collegium Paderevianum w Krakowie (obecnie Auditorium Maximum).
W roku 1974 wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Początkowo utrzymywał się tam z pracy fizycznej na budowach, równocześnie studiując rzeźbę w Arts Students League w Nowym Jorku. Jest członkiem National Sculpture Society (NSS). W roku 1987 otrzymał obywatelstwo USA.
Jest autorem wielu rzeźb pomnikowych o tematyce patriotycznej i martyrologicznej w USA i w Polsce.
.jpg)
Andrzej Pityński jest fundatorem pomnika Wołyniaka - kpt. Józefa Zadzierskiego na Cmentarzu w Kuryłówce. Dla mieszkańców Leżajska i okolicznych miejscowości grób Wołyniaka jest bardzo wymownym i symbolicznym miejscem, w którym mieszkańcy oddają hołd żołnierzom wyklętym. Pierwotnym zamysłem Pityńskiego była tablica poświęconej pamięci konspiracyjnej działalności antykomunistycznej. Płaskorzeźba z brązu w hołdzie braciom zakonnym udzielającym pomocy partyzantom miała być umieszczona w Bazylice OO Bernardynów w Leżajsku. Do realizacji nie doszło. Wspomina o tym Juliusz Ulas Urbański.
Przez wiele lat nie znane było powszechnie miejsce spoczynku dowódcy partyzanckich oddziałów Wołyniaka. Grób Wołyniaka znajduje się obok grobu dziadka artysty.
11 listopada 2017 roku w 99. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości został uhonorowany przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę najwyższym odznaczeniem państwowym Orderem Orła Białego. To najstarsze i najwyższe odznaczenie państwowe Rzeczypospolitej Polskiej artysta otrzymał nie tylko za wybitne rzeźby, ale także za działalność polonijną, krzewienie polskości oraz upowszechnianie historii polskiego czynu niepodległościowego. Jak podkreślał Pan Prezydent Andrzej Duda Andrzej Pityński jest symbolem polskiej emigracji, która przechowywała skarb polskiej kultury.
Jako student stworzył popiersie Ignacego Paderewskiego ustawione przed Collegium Paderevianum w Krakowie (obecnie Auditorium Maximum).
Jest autorem wielu rzeźb pomnikowych o tematyce patriotycznej i martyrologicznej w USA i w Polsce.
- Monument "Patrioty" w Stalowej Woli (11.09.2011)
- Pomnik Katyński w Jersey City, New Jersey - wzniesiony 19.05.1991 na West Side Washington Street, nad Hudson River w Jersey City. Pod pomnikiem, który został ufundowany przez Polonię Amerykańską odbywają się uroczystości katyńskie.
- Monument Katyński w Jersey City, o wysokości ok. 12 metrów i wadze 120 ton. Pityński opisuje, że na postumencie z granitu znajdują się płaskorzeźby, a na froncie jest wykonany z brązu orzeł w koronie Wojska Polskiego z tarczą Amazonki, w której mieści się urna z prochami z Katynia. Pod spodem jest wykuty napis „Katyń 1940” w granicie, a także płaskorzeźba ilustrująca atak na World Trade Center. Z tyłu, od strony Manhattanu na cokole jest płaskorzeźba w brązie poświęcona Syberii (1939 rok) w formie krzyża, z którego „wychodzi” matka z dwójką dziećmi idąca na Sybir w kajdanach. Jest tam też wyryty wiersz opisujący Syberię. Po prawej stronie mieści się orzeł polski w koronie oraz tablice w brązie z opisem zbrodni katyńskiej. Po lewej natomiast orzeł amerykański w brązie i tablice z opisem w języku angielskim.
Foto: Kwartalnik "Wyklęci" - Narodowy Pomnik Katyński w Baltimore upamiętniający ofiary zbrodni katyńskiej zamordowane wiosną 1940 roku przez radziecką policję polityczną NKWD, odsłonięty 19 listopada 2000 roku
- Pomnik Czynu Zbrojnego Polonii Amerykańskiej w Warszawie (1988)
- Pomnik Partyzantów w Bostonie (1979, przeniesiony 2006) - pierwszy na świecie monument dedykowany “Żołnierzom Wyklętym”
- Pomnik Jerzego Popiełuszki w Trenton
- Pomnik Marii Curie-Skłodowskiej w Bayonne
- Pomnik Mściciela w Doylestown (1988)
- Pomnik Sarmaty w Morris Museum
- Pomnik Jana Pawła II w Ulanowie
- Pomnik "Reduta Matki Boskiej" w Warszawie z płaskorzeźbą "Matka Boska Powstańcza"
.jpg) |
| Pomnik Książki w Lesku |
.jpg)
Przez wiele lat nie znane było powszechnie miejsce spoczynku dowódcy partyzanckich oddziałów Wołyniaka. Grób Wołyniaka znajduje się obok grobu dziadka artysty.
 |
| Grób Wołyniaka w Kuryłówce |
***
Andrzej Pityński zmarł 17 września 2020 roku.
"Ze smutkiem przyjąłem wiadomość o odejściu profesora Andrzej Pityńskiego - Kawalera Orderu Orła Białego. Rzeźbiarza. Twórcy wielu pomników, w tym Pomnika Katyńskiego z New Jersey. Pogrążonych w żalu niech wspiera myśl, że Pan Profesor będzie na wieki żył w swoich dziełach" - poinformował Pan Prezydent RP Andrzej Duda.
***
Alexander Pityński napisał:
Mój ojciec, artysta / rzeźbiarz, polsko-amerykański patriota i odbiorca Polskiego Orła Białego, Andrzej P. Pityński, zmarł w ten piątek rano (18 września 2020) o godzinie 1:57, w Górze Holly w stanie New Jersey.
W niedzielę 27 września odbędzie się oględziny ciała mojego ojca. W związku z obecną pandemią, powiedziane oględziny będą otwarte tylko dla członków rodziny i bardzo bliskich przyjaciół.
Gdy międzynarodowe ograniczenia podróży zostaną złagodzone, a na życzenie Ojca urna zawierająca prochy mojego ojca zostanie sprowadzona do Ulanowa w Polsce, gdzie zostanie położona na grobie młodszego brata mojego ojca Michała (Januszka) Pityński, który zginął jako dziecko w tragicznym wypadku utonięcia na rzece San. Spoczywają razem w pokoju przez całą wieczność.
Bardzo dziękuję wszystkim tym, którzy złożyli mi i mojej rodzinie kondolencje. Dziękuję również wszystkim tym, którzy podzielili się smutkiem i wyrazili swój żal z powodu odejścia mojego ojca przez media społecznościowe. Szczególnie dziękuję Prezydentowi Polski, Andrzejowi Dudzie za ciepłe słowa sympatii.
Z tym powiedzianym, składam następujący wiersz Duchowi Ojca (który żyje we mnie i w sercach Patriotów na całym świecie). Jest to pierwsze z wielu sonetów, które skomponowałem na jego cześć. Spoczywaj w pokoju, tato. Jesteś moim bohaterem!
Prometeusz z brązu
′′ Dla Tatusa, 1947-2020!"
Dokąd lecisz, Brąz Prometeusz
Zbyt oswojony, by płakać, zbyt dziki, by ukryć swoje imię?
Twój podpis jest zapisany w oczach Husarsa!
Czy mógłbyś wyszeptać okup za tę sławę
Twoje dzieła są warte, abym się pomnożył
Ta cena za nieskończone uznanie i duma?
Narodziny Twoich rzeźb oddychają nawet zaufaniem Boga.
Łapię zmierzch w wyblakłej łzie, ja
Muszę przyznać, że moja blond dusza paleje z fair rumieńców
Jestem bardzo zachwycona, aby być świadkiem porywów świetności
Noś swoje kawałki, gdy błogosławione wiatry noszą deszcz
Marzyłam o ładowaniu burz. Twoje ręce odpoczną
W niebie, gdzie wyrzeźbią scenę dla Saints,
I serce ciebie, które najlepiej potrafi wyrazić
To patriotyczne uczucie dla świata
Czy dłuto rozpali ogień z opuszczonych pereł
Leżeć na samotnych brzegach, gdzie Polska lokuje
Twoja waga, po prawo, na potęgę, na zawsze!
Wiersz Alexandra M. Pityński, dumny syn Maestro Andrzeja P. Pityński (dumny syn Polski)
***
**
Źródło i linki:
- https://wpolityce.pl/polityka/373982-tylko-u-nas-autor-pomnika-rzez-wolynska-kazdy-pomnik-ktory-jest-swiadectwem-prawdy-historycznej-spotyka-sie-z-protestami
- https://aordycz-krakow.blogspot.com/2017/12/pomnik-ignacego-paderewskiego-andrzej.html
- Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”
- http://pl.wikipedia.org/wiki/Andrzej_Pity%C5%84ski
- Prometeusz z brązu. Wspomnienia o mistrzu Andrzeju Pityńskim
 |
 |
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz