Szabo Kornel (1896-1927)

Kornelli Juliusz Adam Szabó [*17 czerwca 1896 - † 11 września 1927] 

Urodził się w Samborze, gdzie ukończył szkołę podstawową i gimnazjum, zdał maturę w 1916 roku.

Jako uczeń VII klasy gimnazjum zadenuncjowany przez Ukraińców, został uwięziony pod zarzutem przynależności do Polskiej Organizacji Wojskowej i formowania Legionów przeciw Austrii. Więziony w,, Brigidkach " we Lwowie, skazany został na karę śmierci przez powieszenie. Dzięki interwencji osób wysoko postawionych, został zwolniony z więzienia, wyjechał do Wiednia, gdzie podjął studia na wydziale medycznym Uniwersytetu Wiedeńskiego. Przed końcem studiów medycznych przeniósł się na Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Lwowskiego, poświęcając się przyrodoznawstwu i filozofii.
W lipcu 1920 roku jako ochotnik wstąpił do wojska, gdzie w 25. Pułku Piechoty pełnił funkcję lekarza pułkowego, aż do końca roku 1920.

Brał udział w bitwie pod Warszawą, a następnie w ofensywie wrześniowej małopolskiej (od Jezupola do Słucka).
Od l września 1921 r. -po demobilizacji - objął obowiązki nauczyciela przyrodoznawstwa i propedeutyki filozofii w gimnazjum w Leżajsku.

Od chwili przyjazdu do Leżajska okazał dużo inicjatywy i zapału do pracy zawodowej i społecznej. Z ogromną ochotą podejmował się każdej akcji dla dobra szkoły. Nie było uroczystości państwowej, szkolnej czy też kościelnej, aby nie było jego aktywnego uczestnictwa. Wygłaszał bardzo chętnie przemówienia patriotyczne, wywierając zawsze na słuchaczach bardzo silne wrażenie.

Organizował w gimnazjum kółka naukowe dla młodzieży i odczyty dla szerszej publiczności. Jego osobisty urok i serdeczne ustosunkowanie do młodzieży przyciągały licznie uczniów do kółek naukowych, których był założycielem i opiekunem.


Należały do nich:
koło przyrodników im. Hoene-Wrońskiego
Kółko filozoficzne uczniów klasy VIII
Kółko przyrodników uczniów klasy III
Kółko miłośników książki ( klasy IV-VIII)

Na zebraniach tych kółek wygłaszał bardzo ciekawe referaty i prowadził dyskusje, poszerzając w ten sposób zasób wiedzy wśród uczestników.

Prof. Kornel Szabo ze szczególnym poświęceniem (jako oficer rezerwy) oddał się pracy nad stworzeniem Hufca Szkolnego (przysposobienia wojskowego), a wyszkolenie opierał na następujących zasadach:
- wzbudzanie i ugruntowanie w społeczeństwie tych cnót, których wymaga obrona narodowa,
- wychowanie młodzieży w karności i świadomości potrzeby współdziałania z wojskiem, tak w czasie pokoju, jak i wojny,
- hartowanie sił moralnych i fizycznych narodu.

W oparciu o powyższe zasady, prof. Kornel Szabo opracował w roku 1925 ,, Projekt organizacji hufców szkól średnich w czasie pokoju i wojny" i przesłał go do dyspozycji i wykorzystania władzom szkolnymi wojskowym. Ministerstwo Spraw Wojskowych przesłany „projekt" oceniło pozytywnie. W odpowiedzi skierowanej do dyrekcji gimnazjum znajdują się takie słowa oceny:
,, Projekt prof. K. Szabo zawiera szereg słusznych uwag, które będą uwzględnione w opracowaniach MS Wojsk. Przesyłając powyższą opinię, przesyłamy podziękowanie za nadesłanie tego projektu, gdyż uwagi obywatela szczerze przejętego sprawami obrony granic Polski zawsze będą dla MS Wojsk bardzo cenne.
Szef Sztabu Generalnego L. 8093/R W. 26X1925. "

Należy tu jeszcze wspomnieć, że dzięki inicjatywie prof. Szabo społeczeństwo Leżajska ufundowało - jako pierwsze w Rzeczypospolitej Polskiej
• sztandar (chorągiew) Hufca Szkolnego Gimnazjum Państwowego w Leżajsku. Uroczystość poświęcenia sztandaru była wyrazem serdecznych więzów
łączących społeczeństwo z armią, zrozumieniem wielkiej idei przysposobienia wojskowego jako idei obrony narodu i państwa.
Pełen wspaniałych projektów i planów wychowawczych prof. Szabo nie był w stanie ich zrealizować, ponieważ przedwcześnie - po krótkiej chorobie, ukochany przez młodzież i społeczeństwo leżajskie, zmarł 11 września 1927 r. Pogrzeb odbył się 13 września 1927 roku w Leżajsku, z oddaniem wszelkich honorów wojskowych z udziałem kompanii honorowej i orkiestry Wojska Polskiego z 39. PP z Jarosławia oraz bardzo licznie zebranego społeczeństwa Leżajska i delegacji okolicznych wsi ziemi leżajskiej.

W latach 1927-1939 istniał zwyczaj wystawiania warty honorowej przy grobie zmarłego profesora w Dzień Zaduszny, pełnionej przez członków Hufca Szkolnego, Związku Strzeleckiego i Związku Harcerstwa Polskiego.

źródło: Gimnazjum i Liceum w Leżajsku. 1912-2002. Księga Jubileuszowa pod red. Zbigniewa Andresa, Leżajsk-Rzeszów 2003.

Kornelli Juliusz Adam Szabó ożenił się z Marią Sawicką, nauczycielką. Mieszkali w Leżajsku przy ulicy Stawowej (obecnie Sikorskiego).